🎶 संतूरचे माधुर्य आणि Ninad Daithankar यांची संगीत यात्रा

 संतूरचे माधुर्य आणि Ninad Daithankar

भारतीय शास्त्रीय संगीत हा केवळ एक कला प्रकार नाही, तर तो आपली परंपरा, आपली संस्कृती आणि आपले अध्यात्म यांचा जिवंत श्वास आहे. या परंपरेत प्रत्येक वाद्याला आपली स्वतंत्र ओळख आहे. तबला, पखवाज, बासरी, सरोद, सितार, व्हायोलिन अशा असंख्य वाद्यांपैकी संतूर हे वाद्य विशेष आहे. त्याच्या नादामध्ये एक वेगळंच माधुर्य आहे.

या खास पॉडकास्टमध्ये आम्ही भेटलो आहोत संतूर वादक Ninad Daithankar यांना. त्यांच्या आयुष्यातील प्रवास, साधना, शास्त्रीय संगीतातील अनुभव, आणि संतूर या वाद्याची जादू याबद्दल त्यांनी सविस्तर गप्पा मारल्या.

---

🌸 संतूर वाद्याचा इतिहास आणि वैशिष्ट्ये

संतूरचे मूळ काश्मीरमध्ये आहे. पारंपरिकरित्या संतूरचा उपयोग धार्मिक संगीतासाठी आणि भजन-कीर्तनामध्ये होत असे. त्याला "शततंत्री वीणा" असेही म्हटले जाते कारण त्यामध्ये साधारण १०० ते १२० तार असतात. प्रत्येक तार वेगळा सूर निर्माण करते.

संतूर वाजवताना दोन लाकडी "मललेट्स" (ज्यांना "मेझराब" म्हटले जाते) वापरले जातात. हे लहान हातोड्यासारखे दिसतात. त्यामुळे संतूरचे सूर अत्यंत झंकारदार, टवटवीत आणि स्वच्छ नाद निर्माण करतात.

भारतीय शास्त्रीय संगीतामध्ये संतूरला एक विशिष्ट स्थान मिळवून देण्याचं श्रेय प्रामुख्याने पं. शिवकुमार शर्मा यांना जातं. त्यांनी संतूरला केवळ काश्मिरी वाद्य न राहू देता जागतिक स्तरावर शास्त्रीय वाद्य म्हणून ओळख निर्माण करून दिली. आज त्यांच्या पावलावर पाऊल ठेवत अनेक तरुण कलाकार संतूर साधनेत गुंतलेले आहेत, त्यामध्ये Ninad Daithankar यांचं नाव अग्रस्थानी येतं.

---

🌟 Ninad Daithankar यांची ओळख

Ninad Daithankar हे आजच्या पिढीतील एक उमदे संतूर वादक आहेत. लहानपणापासूनच त्यांना संगीताची ओढ होती. कुटुंबात संगीताची परंपरा असल्यामुळे त्यांनी लहान वयातच संतूरकडे आकर्षण अनुभवले.

त्यांच्या प्रवासात त्यांनी शास्त्रीय संगीतातील काटेकोर नियम, रियाजाची शिस्त आणि गुरूंचे मार्गदर्शन यांचा उत्तम संगम साधला. Ninad यांनी संतूरचं केवळ पारंपरिक सादरीकरणच केलं नाही, तर आजच्या काळातील श्रोत्यांपर्यंत पोहोचण्यासाठी फ्यूजन म्युझिक, जॅझ, लाईव्ह कॉन्सर्ट्स अशा विविध माध्यमांचा वापरही केला आहे.

---

🎙️ पॉडकास्टमधील महत्त्वाचे मुद्दे

या पॉडकास्टमध्ये Ninad यांनी अनेक रंजक आणि प्रेरणादायी गोष्टी सांगितल्या. काही प्रमुख मुद्दे खालीलप्रमाणे:

1. संतूरशी पहिली ओळख

   • त्यांनी पहिल्यांदा संतूर हातात घेतला तो क्षण कसा होता?

2. रियाजाचे महत्त्व

   • संतूरसाठी रोज किती तासांचा रियाज आवश्यक असतो?

   • शास्त्रीय संगीतामध्ये सातत्य आणि शिस्त का महत्त्वाची आहे?

3. संतूरची वेगळेपणं

   • इतर तंतुवाद्यांपेक्षा संतूरचे सूर वेगळे का वाटतात?

   • संतूर वाजवताना प्रत्येक सूरामध्ये ध्यानाचा अनुभव कसा मिळतो?

4. आधुनिक काळातील संगीत

   • आजच्या तरुण पिढीत शास्त्रीय संगीताची ओढ कशी वाढते आहे?

   • सोशल मीडियाच्या युगात शास्त्रीय कलाकारांनी श्रोत्यांपर्यंत कसे पोहोचावे?

5. फ्यूजन म्युझिक

   • संतूरचा उपयोग फ्यूजन किंवा आधुनिक संगीतात कसा करता येतो?

   • पारंपरिकतेसोबत प्रयोगशीलतेचा समतोल कसा साधायचा?

---

🌿 रियाज म्हणजे साधना

Ninad यांनी रियाजाबद्दल सांगताना एक खूप महत्त्वाचा मुद्दा मांडला –
"रियाज म्हणजे केवळ सराव नव्हे, तर तो साधना आहे. प्रत्येक स्वरात तुम्ही स्वतःला शोधत राहता. संतूरच्या झंकारात जेव्हा मन गुंततं, तेव्हा बाकी सगळं विसरायला होतं."

संगीत क्षेत्रात यशस्वी व्हायचं असेल तर सातत्य, संयम आणि निष्ठा या तीन गोष्टींना पर्याय नाही.

---

🎵 संतूरचे मनोवैज्ञानिक परिणाम

संतूरचा नाद हा केवळ कानाला आनंद देणारा नाही, तर मनाला शांती देणारा आहे. संशोधनानुसार संतूरच्या स्वरांनी ताणतणाव कमी होतो, मन शांत होतं आणि एकाग्रता वाढते. 

---

👩‍🎓👨‍🎓 आजची पिढी आणि शास्त्रीय संगीत

पॉडकास्टमध्ये Ninad यांनी एक महत्त्वाचा मुद्दा मांडला – आजची तरुण पिढी पारंपरिक शास्त्रीय मैफलींमध्ये तितकीशी येत नाही, पण ती सोशल मीडियावर, यूट्यूबवर किंवा पॉडकास्ट्समध्ये हे संगीत आवडीने ऐकते. त्यामुळे कलाकारांनी आपल्या कला सादर करण्याच्या पद्धतींमध्ये बदल घडवून आणणे गरजेचे आहे.

ते म्हणाले – "आपण जर श्रोत्यांपर्यंत पोहोचायचं असेल तर ज्या माध्यमांचा वापर ते करतात, त्याचं स्वागत करायला हवं."

---

🌍 संतूरचा जागतिक प्रवास

संतूर हा केवळ भारतीय शास्त्रीय संगीतात मर्यादित राहिलेला नाही. जगभरातील कलाकारांनी या वाद्याचा वापर फ्यूजन, वर्ल्ड म्युझिक आणि आधुनिक प्रयोगशील संगीतात केला आहे. Ninad यांनीही आंतरराष्ट्रीय कलाकारांसोबत जॅझ, पॉप आणि वर्ल्ड म्युझिकमध्ये संतूर वाजवण्याचा अनुभव सांगितला.

---

🔑 या पॉडकास्टमधून शिकण्यासारखे मुद्दे

• सातत्यपूर्ण रियाजानेच कलाकार घडतो.

• परंपरा जपताना प्रयोगशीलता महत्त्वाची आहे.

• संतूरसारखे वाद्य केवळ संगीत नाही तर ध्यानाची अनुभूती देते.

• सोशल मीडियाचा योग्य वापर करून शास्त्रीय संगीत नव्या पिढीपर्यंत पोहोचवता येऊ शकते.

---

🌺 निष्कर्ष

संगीत ही आत्म्याची भाषा आहे. संतूरसारख्या वाद्यातून जेव्हा Ninad Daithankar सारखा कलाकार स्वर निर्माण करतो, तेव्हा ते सूर थेट मनाला भिडतात. त्यांचा प्रवास तरुण कलाकारांसाठी प्रेरणादायी आहे आणि शास्त्रीय संगीत रसिकांसाठी आनंददायी.

हा पॉडकास्ट केवळ एक संवाद नाही, तर तो शास्त्रीय संगीताच्या परंपरेशी, साधनेशी आणि भावनांशी जोडणारा एक अनुभव आहे.

संगीत जगत ई-जर्नल आपके लिए ऐसी कई महत्त्वपूर्ण जानकारियाँ लेके आ रहा है। हमसे फ्री में जुड़ने के लिए नीचे दिए गए सोशल मीडिया बटन पर क्लिक करके अभी जॉईन कीजिए।

संगीत की हर परीक्षा में आनेवाले महत्वपूर्ण विषयोंका विस्तृत विवेचन

WhatsApp GroupJoin Now

Telegram GroupJoin Now

Please Follow on FacebookFacebook

Please Follow on InstagramInstagram

Please Subscribe on YouTubeYouTube

📌 पॉडकास्ट कधी ऐकायला मिळेल? 🎧

आम्ही Ninad Daithankar यांच्यासोबत केलेला हा खास पॉडकास्ट उद्या सकाळी ११ वाजता (11 AM) प्रकाशित होणार आहे.
जर तुम्हाला संतूरचे माधुर्य, शास्त्रीय संगीताची साधना आणि Ninad यांचा प्रेरणादायी प्रवास ऐकायचा असेल, तर ही वेळ नक्की लक्षात ठेवा. आणि आत्ताच चॅनल सबस्क्राईब करून ठेवा. 

https://www.youtube.com/@kalapith